Veel praten over Open Kitchen Science, weinig doen.Dat is een beetje de teneur van deze weken. Gelukkig ben ik ook bezig met een update over wetenschap. Ik ben over drie weken uitgerekend en hoop het voor die tijd af te hebben. Stay tuned! Hier een ruwe versie van lezing die ik een aantal keer heb gegeven de afgelopen tijd. Vind de bijbehorende slides hier.
Dames en heren, groot genoegen om hier voor u te spreken. Ik wil allereerst de organisatie bedanken voor de uitnodiging. Open Wetenschap en de manier waarop we wetenschap beoefenen is een belangrijk onderwerp en ik geloof dat er veel aandacht nodig is om de enorme verandering te bereiken die de wetenschap nodig heeft. Vandaag wil ik jullie mijn persoonlijke verhaal vertellen, mijn plannen en doelen met open wetenschap en het effect dat ik hoop dat het heeft op op reproduceerbaarheid, geloofwaardigheid, toegankelijkheid, kwaliteit en nu van wetenschap.
Een kort overzicht van mijn loopbaan tot dusver… (zie slide)
Helaas eindigde de tijd in een nogal zuur conflict met mijn begeleiders daar. Lang verhaal, lelijk voor hen, lelijk voor mij, lelijk voor wetenschap, maar het betekende dat ook al hadden wij een prachtig stuk wetenschap in onze handen, we toch zonder dat gepubliceerd te hebben naar huis ging.
Beide onderdelen van mijn carrière zijn erg belangrijk voor me, ik heb nooit willen kiezen, en mijn doel is ook om nooit te kiezen. De eerste jaren van mijn promotie en postdoc was het alleen zo dat wetenschap voor schrijven betaalde en nu is het andersom. Ik verdien geld met lezingen, schrijven, dagvoorzxitterschappen etc, en daarmee betaal ik voor de minder rendabele activiteiten: boeken schrijven, wetenschap.
Ik heb nooit willen kiezen en toch waren er momenten waarop de twee in conflict komen met elkaar en waarop ik toch de één moet voor laten gaan voor de ander. Dat gebeurde begin januari. Ik moest besluiten of het manuscript voor mijn boek op tijd af zou zijn om het voor de zomer te laten verschijnen, of dat ik alles uit mijn handen liet vallen en een aanvraag voor de Veni-beurs zou schrijven om te pogen alsnog een standaard academisch traject in te gaan.
Ik besloot voor mijn boek en schrijf carrière te kiezen. Tegelijkertijd vervulde het idee dat ik de wetenschap ging verlaten met een groot verdriet en gevoel van verlies. En ik ben opgegroeid met twee ouders, allebei arts, die mij leerden dat als een vraag je met een onmogelijk dilemma opzadelt, dat je alles in zijn werk mag stellen om antwoorden te vermijden, of in ieder geval zo lang mogelijk uit te stellen. Door de vraag ter discussie te stellen, of de context, of de onderliggende aannames. Dus dat deed ik. Het doel is om nooit te hoeven kiezen. Niet alleen life scientist, maar ook scientist for life. De vraag: wetenschap of geen wetenschap was té zwart-wit, en moest nodig ter discussie worden gesteld.
Dus besloot ik om met REBLAB te beginnen. Als “post academisch wetenschapper” met een radicaal transparante aanpak, oftewel Open Kitchen Science waarin het doel is om alles te publiceren dat los en vast zit: groot klein, positief negatief, leuk of niet leuk, high impact of low impact, methodes, posters, lezingen alles. Ik heb gastvrijheid aan de VU, in de groep van professor Remco Kort in het departement van Hans Westerhof, en heb dus toegang tot lab en VuNETID.
Beide aspecten van REBLAB, zowel Open Kitchen Science als post-academic wetenschapper zijn Nieuw terrain voor mij en vele anderen, en ik ben nog steeds bezig met alle aspecten ervan te ontdekken. Vandaag wil ik delen waarom ik deze route koos en de verwachte en onverwachte bevindingen.
Laten we het eerst over de voor- en nadelen van een standaard academisch traject hebben. De voordelen zijn duidelijk: beste baan in de wereld. De opwinding van het bestuderen van de chemie van het bestaan. Ik kan niets leukers bedenken en heb het altijd als een enorm privilege gezien.
Nadelen is de hele poeha er omheen. De cultuur, de dogma’s, het traditionele vastgeroeste rigide manier van communiceren. En misschien merk ik dat meer dan andere omdat ik elke week mag schrijven in NRC wat ik wil. Vrij, alleen, het is heerlijk om gewoon op send te drukken zonder eerst 7 co-auteurs te raadplegen en te wachten op de zegen van drie anonieme peers en dan na jaren je bevindingen in een onleesbare formele tekst in een obscuur blaadje te zien verschijnen. Waar je dan ook nog eens 3000 dollar voor moet betalen.
Maar dat publiceren is essentieel voor succes. In het academische monetaire systeem zijn high impact peer reviewed papers de munteenheid. En die papers moeten glanzen, vol staan met goed nieuws. Wetenschap ziet er altijd geweldig uit als het eenmaal is gepubliceerd. Chronologische logische volgorde. SLIDE
En omdat papers onze munteenheid zijn zie je veel geslotenheid. Huiver om te delen, je hoort mensen zeggen: wat als iemand ermee vandoor gaat? En dan vraag ik altijd: is dat dan niet de bedoeling van deze hele exercitie?
SLIDE Het grappige is dat je voor al mijn geschreven werk moet betalen. Het grote verschil is dat je bij NRC indirect mijn salaris betaaldt. En bij Elsevier Cell Host&Microbe moest ik juist zelf ook betalen om te publiceren. Dit is een enorm probleem in mijn ogen. Je kan dit zien als misbruik van publiek geld. Zowel de schrijvers als de lezers betalen en de reviewers ook, want die betalen met geld tijd en aandacht.
En het maakt me niet alleen boos als schrijver, als wetenschapper, maar ook als burger, als belastingbetaler. En als patient. Het publiek is hoger opgeleid dan ooit. Meer mensen gaan naar hoger onderwijs en komen in contact met wetenschappelijke ideeen, moeten papers lezen en soms ook schrijven. Vroeger dacht ik ook dat de mensen die toegang moeten hebben, die moeten weten hoe Lactobacillen H2O2 maken, dat die wel in een instituut zitten met toegang. Het is niet waar. Pas als je buiten de muren van de academie wordt gegooid zie je pas hoe hoog ze zijn. Hoe weinig zichtbaar je bent daar binnen.
Het maakt me verdrietig dat ik al meerdere keren papers moet opsturen naar de familie van patienten. Omdat jij wel toegang hebt en zij niet. Gelukkig is de open access trein al een tijdje op stoom. Mede dank zij initiatief van Nederland.
Maar ook met open access betaal je je nog steeds blauw aan publiceren. Gemiddeld artikel processing charges: 3000 dollar voor gouden standard toegang. SLIDE hier de prijzen van publiceren in de Plos tijdschriften. Daarnaast de andere publicatie-optie die ik nu onderzoek: een WordPress blog. Grote vraag is: in een tijd waarin iedereen alles gratis kan publiceren, wat is dan nog de toegevoegde waarde van uitgeverijen? Waarom zijn we bereid om ze zoveel geld te betalen terwijl er letterlijk honderden gratis publicaties opties zijn met gestoorde transparante peer review, die we ook wel een reactieforum noemen. Ik begrijp dat wat er in een officieel journal staat meer vertrouwen schept dan wat er op een obscuur forum plaatsen, maar is dat vertrouwen ook 3000 dollar per paper waard?
SLIDE Dit is wat universiteiten jaarlijks uitgeven aan publiceren.
SLIDE En deze communicatiedwangbuis is een belangrijke reden dat het er eigenlijk allemaal niet bijzonder aantrekkelijk uit ziet, dat standaard academische traject.
Het heeft bizarre consequenties. Bijvoorbeeld dat er nog steeds veel meer uitgeprint wordt dan we mogen zien op internet. Posters bijvoorbeeld. We laten elkaar best premature voorlopige resultaten zien van projecten, op papieren of textiel A0 formaat. Sommige mensen nemen stiekem foto’s ervan want je ziet die posters nooit online. Ze zijn alleen voor die paar duizend congresgangers, die er langs kunnen lopen. Waarom publiceren we ze niet? Waarom staan we er stiekem foto’s van te maken, of ze over te schrijven in een boekje? Het is 2018!
Nog een grappig effect: alles ter wereld kan je live volgen. Volvo ocean race racet door de zuidelijk ocean, kinderen van iedereen, oorlogsgebieden, de maan. Maar niet een praatje op een congres. Nee die kun je alleen volgen als er iemand in de zaal zit mee te typen. Live-tweeten van congres, hoe bestaat dat nog anno 2018?
Ik volg veel wetenschappers op Twitter. Ik weet hoe hun kinderen eruit zien, wat voor muziek ze van houden en waar ze op vakantie gaan. Maar zelden zeggen ze: hier is mijn wetenschap. Dit zijn de resultaten. Verse kennis, recht uit het lab. Het is echt ontzettend teleurstellend hoe weinig internet veranderd heft in de wetenschap. Sommige mensen zeggen dat er verandering op komst is, ik zie er heel erg weinig van. Dus toen ben ik het maar op eigen houtje anders gaan doen.
Daarom wil ik zo veel mogelijk delen. Vergelijk het met vloggers. Die mensen die urenlange beelden van de meest banale activiteiten. Er is een afkorting voor: TMI, too much information. Dat is precies hoe ik wetenschap wil doen. Ik wil elke methode publiceren. alles wat werkt of niet werkt. Elk assay. Elke vraag die ik heb, elk experiment, nee elke gedachte aan een experiment. En ik wil het gewoon opschrijven en online zetten. Zelf.
SLIDE zo ziet het eruit. Ik noem het REBLAB. Die OpenKitchenScience is niet nieuw, er zijn al een aantalw etenschappers die radicaal transparant werken. Op sommige plekken heet dat Open Notebook Science. Een mooi voorbeeld http://labscribbles.com/is waar je het onderzoek kan volgen van dr. Rachel Harding over het Huntingtin eiwit.
Peer review
Laten we het over peer review hebben. Want dat is de belangrijkste wetenschaps-“regel” die ik breek. Ik deel dingen zonder of voorafgaand aan peer review. Nu geloof ik dat peer review een belangrijke maat kan zijn van wetenschappelijke kwaliteit. Tegelijkertijd denk ik dat we er teveel mee bezig zijn. Het begint ons tegen te houden. Ik geloof dat het een belangrijke reden is dat we de minder-shiny positieve verhalen niet met elkaar delen enzoveel van onze kennis, lelijke praktische inzichten en negatieve resultaten, voor altijd in het lab opgesloten blijven.
De vondst dat sommige bacterien alleen D-lactaat maken terwijl andere alleen L-lactaat maken. 100 manieren waarop je niet een reagens in oplossing krijgt. Waarom deelden we dat soort dingen niet? Omdat het publicatieproces, deels dankzij peer review, heel veel tijd, aandacht en energie kost. Niet alleen van jou, maar ook van je collega’s.
Reproduceerbaarheids crisis
Dat is ook de reden dat we, ondanks dat kwaliteitssysteem, ondanks dat we eigenlijk uitsluitend met elkaar communiceren door de peer review filter, de kwaliteit toch te wensen over laat. We maken momenteel een reproduceerbaarheidscrisis door. SLIDE Ongeveer eenderde van de high impact prestigieuze kanker studies waren niet reproduceerbaar. Het was farma die ons aanvankelijk op dat problem wees, “jongens dit zal allemaal wel superfancy wetenschap zijn”. Maar het klopt niet. Het houdt geen stand in onze labs. In de sociale psychologie is het kennelijk erger.
NWO spendeert nu 3 miljoen euro specifiek aan replicatiestudies. Prima initiatief! Maar mijn vraag is: zijn we niet al heel veel bezig met elkaars werk reproduceren? We noemen het alleen anders en we zijn normaal gesproken niet erg blij wanneer het gebeurt. We noemen het “scooping”. In Open Kitchen Science is daarom peer review de zilveren standaard van wetenschapskwaliteit. Gescoopt worden is de gouden standaard. Als je resultaten in een onafhankelijk lab in andere handen stand houden, dan pas vertrouw ik ze.
Hier een aaname: ze wisten allang in het kankerveld dat er verschillende dingen werden gevonden. Het is een ontzettend competitief veld. Er moeten zeker 20 labs zijn die wereldwijd aan dezelfde oncogenen werken en dezelfde mutaties. Misschien, in een wetenschappelijke wereld waar de standard is om alles te delen, niet alleen de positieve uitkomsten maar ook de negatieve insignificante uitkomsten, als de gouden standaard reproductie en niet review is, hadden we het allang geweten. Was ons onderzoek robuuster en nuttiger en relevanter voor de patiënt.
En die onderzoekers, die fraudeerden ook niet. Hun werkelijkheid was alleen waar in het kunstmatige miniwereldje wat ze hadden geschapen. Met hun specifieke weefselkweek, of alleen hun muizen, of alleen hun lab. Problemen die je niet ontdekt met peer review, want de data zien er spectaculair uit. Ik wil dat mijn resultaten robuust en reproduceerbaarheid zijn in zoveel mogelijk kunstmatige minimilieus in labs. En juist wanneer er andere assays worden gebruikt, en andere methodes en net andere stammen, en dezelfde resultaten worden geboekt, dan vertrouw ik ze. Ik wil zo dicht mogelijk bij de echte wereld komen. En op een bepaald moment zal ik peers vragen om er een blik op te werpen, maar nogmaals, zilveren standaard.
Het post-academische aspect
Geen funding hebben. Hobby wetenschap. Vrijwilliger zijn. Het is heerlijk om door niemands hoepels te hoeven springen. Nu moet ik toegeven dat het deels is omdat ik een beetje ongeleid projectiel ben, en niet zo goed tegen autoriteit kan, en heel erg gelukig wordt van onafhankelijkheid, deels omdat het kan omdat ik van het schrijven kan leven, en deels omdat ik niet de papers en de output heb die mijn kansen op een beurs erg groot maken. Maar het ziet er soms ook niet bepaald aantrekkelijk uit, die academische carrière. Ik zie veel teleurstelling, cynisme, negativiteit, mensen die moe zijn van de competitieve en de politieke aspecten en de machtsspelletjes en alles wat er verder bij die prachtige baan komt kijken.
Waar ik denk dat open wetenschap wel de toekomst is, denk ik niet dat dit post-academic wetenschap de toekomst is voor iedereen en dat iedereen dit moet ambieren. Maar ook hier raakt het een belangrijk punt en dat is dat we als wetenschap heel verkwistend zijn met onze wetenschappelijke kwaliteiten. Het is best zeldzaam dat iemand die de academie verlaat nog blijft bijdragen. Is dat niet vreemd? Al die onderzoekskwaliteiten en expertise en kennis waar we publiek geld in hebben geinvesteerd vloeien weg. Waarom maken we ons daar niet meer zorgen over? Zou het niet heel waardevol zijn als we op een of andere manier die mensen betrokken weten te houden?
Wetenschap is in die zin een van de weinige menselijke activiteiten die we alleen op topsport niveau beoefenen. Dat is niet hetzelfde voor muziek of sport of kunst, je kan al die activiteiten ook in een andere hoedanigheid beoefenen dan een professionele betaalde baan. Ik geloof dat wetenschap uiteindelijk dezelfde kansen moet bieden.
SLIDE De praktijk! Eerste stappen richting Open Kitchen Science
SLIDE Open wetenschap voor het Spaarne ziekenhuis?
Het grappige is dat telkens wanneer ik artsen spreek, dat ik het gevoel krijg dat ik helemaal met niets nieuws bezig ben. Het is helemaal niet radicaal wat ik doe. Jullie artsen die zich in STZ ziekenhuizen bezig houden met wetenschap doen dat heel regelmatig onbetaald, naast een meer dan voltijdse baan vol patienten zorg. In avonduren, in vrije tijd.
Bevindingen die vaak ontzettend belangrijk zijn, praktische inzichten, met je neus er boven op, resultaten die vaak veel directer invloed hebben op de kwaliteit van leven en de vooruitzichten van patiënten.
Nog een opmerkelijke constatering. Heel veel artsen zijn tegenwoordig gepromoveerd. Dus het barst hier van de researchskills. Ik weet niet of er een omgeving is waar er buiten de academie en officiele onderzoeksinstituten zoveel PhD’s rondlopen als in een ziekenhuis.
In feite doen jullie ook post-academische wetenschap. Maar ondanks dat wetenschap voor jullie vaak is wat jullie er naast doen, lijkt het erop dat jullie je nog steeds wel laten gijzelen door een enorme hoeveelheid hoepels en de rigide communicatiecultuur van de academische wetenschap.
En eigenlijk is dat bizar, want ik vroeg het net even hier maar jullie hebben volgens mij ook geen beste toegang tot de literatuur. De onderzoekers die ik sprak zeiden, oh nee, dat regel ik via iemand met een account. Gekke vraag misschien, maar als je zelf moet bedelen en je in bochten moet wringen om nota bene je eigen papers te kunnen lezen, gewoon omdat de abonnementen belachelijk duur zijn voor een ziekenhuis, waarom zou je dan nog bij dat soort uitgevers publiceren. Waarom zou je dan nog gratis content creëren? Waarom zou je dan in je vrije tijd tekstjes typen voor uitgeverijen die daarna te duur zijn om terug te kopen?
Wat dat betreft liggen hier juist kansen voor open wetenschap. juist wanneer die papers niet per se meer nodig zijn voor je salaris, voor je carriere, of om je volgende grantaanvraag geaccepteerd te krijgen. Juist als die papers niet meer je belangrijkste output zijn, maar liefde werk zijn, gedreven door idealisme, kennis doorgeven en verspreiden, drive om je horizon te verbreden en de kennis in je vakgebied te vergroten.
Ik hoop dat ik jullie heb kunnen inspireren om open science te omarmen. Je hoeft het niet zo radicaal aan te pakken als ik. Je kunt gewoon eens heel voorzichtig. Een poster online zetten. Een praatje op een congres van te voren opnemen en online zetten. Een commentaar op een paper op een blog plaatsen. Een case report niet naar een officiele reviewer sturen maar gewoon eens online zetten. Sociale media kan je gebruiken om je publicaties te delen.
Het zou juist weleens hier in het ziekenhuis kunnen zijn, buiten de hotshot science van de academische ziekenhuizen waar je ermee kan beginnen. Ik hoop van harte dat het jullie lukt.